Net zoals bij gewone fietsen zijn e-bikes uitgerust met versnellingen. We kennen daarbij twee systemen: de naafversnelling en de derailleur. Met versnellingen kan je met meer comfort fietsen bij bijvoorbeeld strakke tegenwind of op heuvelachtig terrein. Heb je een e-bike met een middenmotor? De versnellingen hebben invloed op het koppel van de motor. Dit wordt in detail besproken in het artikel: Het koppel van een elektrische fiets.
De derailleur
De derailleur versnelling is het klassieke systeem dat we terugvinden op koersfietsen. De achteras is uitgerust met een reeks tandwielen naast elkaar. Op de trapas waar de pedalen aan bevestigd zijn vinden we vaak ook nog één, twee of drie tandwielen. Bij het verwisselen van versnelling wordt de fietsketting verlegd van tandwiel. Om de ketting te verleggen moet de fiets in beweging zijn. Je kan dus niet van versnelling veranderen wanneer je stilstaat.
Het grote voordeel van dit systeem? Door de vele tandwielen en combinaties kan je de gewenste versnelling tot in detail regelen. De overgang verloopt in kleine stapjes. Je beschikt over veel meer dan een paar grote, gemiddelde en kleine versnellingen. De derailleur biedt tot 27 verschillende versnellingen. Zeker op heuvelachtig terrein of bij een wisselende tegenwind is zo’n uitgebreid pallet aan instellingen een welgekomen luxe. Een extra voordeel is ook dat het niet zo moeilijk is om het achterwiel te verwisselen.
Ten opzichte van de naafversnelling vraagt de derailleur wel meer onderhoud. De derailleurversnelling is immers meer gevoelig voor slijtage. Ook vuil en stof vinden gemakkelijker hun weg naar de ketting en tandwielen omdat ze niet beschermd zijn door een kettingkast.
Bij het schakelen hoor je hoe de ketting over de tandwielen gaat. Dit geeft een ratelend geluid.
De naafversnelling
Bij een naafversnelling zitten de tandwielen ingewerkt in de achteras. Als je van versnelling wisselt veranderen de interne tandwielen van plaats. Je kan daardoor zelfs van versnelling wisselen terwijl je stilstaat.
De ruimte is de achteras is beperkt en daardoor ook het aantal tandwielen. Je merkt meteen dat er grotere sprongen zitten tussen de verschillende versnellingen. In totaal beschik je over een achttal versnellingen. Bijkomend nadeel: de kettingkast is afgesloten waardoor onderhoud en het verwisselen van het achterwiel minder evident is. Een naafversnelling voegt ook meer gewicht toe aan de fiets dan het derailleur systeem.
De naafversnelling heeft zeker ook zijn voordelen. Het vraagt zeer weinig onderhoud en is weinig onderhevig aan slijtage. De tandwielen zijn vuil- en stofvrij gemonteerd in de naaf van de achteras. Het is een zeer goed systeem voor bijvoorbeeld stadsfietsen omdat het gebruiksvriendelijk is en weinig onderhoud vraagt.